Viện nghiên cứu biến đổi khí hậu - Phát triển định hướng quy hoạch tổng thể không gian Viện Mekong hướng đến chuyển đổi xanh và bền vững

Ngày 12/9/2025, tại Viện Mekong, Ban Lãnh đạo Viện và một số chuyên gia và cán bộ chủ chốt đã có buổi thảo luận quan trọng liên quan đến việc phát triển định hướng quy hoạch không gian của Viện Mekong hướng đến sự chuyển đổi xanh và bền vững, trên nền tảng tận dụng những cơ sở và nguồn lực sẵn có cũng như sự hỗ trợ và cam kết đồng hành từ các đối tác chiến lược của Viện Mekong.

Ban Lãnh đạo cùng chuyên gia tham dự đã thống nhất và có sự đồng thuận trong việc kêu gọi sự tham gia của tập thể viên chức, người lao động của Viện để cùng xây dựng ý tưởng cho một Hub Khoa học (Science Hub) tại Viện Mekong, được triển khai trong giai đoạn 1 từ 2025-2027 và giai đoạn 2 từ 2027-2030, với 03 không gian chính sẽ được phát triển, dự kiến bao gồm:

Giai đoạn 1 (2025-2027): Nâng cấp và cải tạo các không gian tận dụng các thế mạnh và nguồn lực sẵn có

Ở giai đoạn này, Viện ưu tiên thúc đẩy công tác duy tu và nâng cấp các không gian bên trong khuôn viên các tòa nhà với 02 tổ hợp chính:

Tổ hợp thứ nhất là Hub giáo dục đào tạo sáng tạo nhằm phục dựng các không gian văn hóa lúa nước Đồng bằng sông Cửu Long, kết hợp với việc cải tạo các không gian làm việc thân thiện với môi trường, tận dụng chiếu sáng tự nhiên và không gian xanh, kết hợp với các thiết kế sáng tạo, linh hoạt cho việc sử dụng đa mục tiêu.
Tổ hợp thứ hai bao gồm các mô hình trình diễn các hệ thống canh tác điển hình, nhất là các hệ thống canh tác lúa thâm canh, xen canh, và luân canh, bên cạnh các hệ thống canh tác nông nghiệp chủ lực khác, để trực quan hoá các hệ sinh thái nông nghiệp thu nhỏ của ĐBSCL ngay tại khuôn viên của Viện. Điểm nổi bật của Tổ hợp này là việc tích hợp hệ thống quản lý môi trường đất và nước tuần hoàn để tối ưu hoá hiệu suất sử dụng tài nguyên, kết hợp với các hạ tầng trữ/chứa nước và thử nghiệm các công nghệ mới trong sản xuất nông nghiệp thông minh gắn với việc sử dụng nguồn năng lượng sạch.

Giai đoạn 2 (2027-2030): Phát triển và hoàn thiện tổng thể các không gian xanh và bền vững

Trong giai đoạn 2, tổ hợp không gian công viên đổi mới sáng tạo và chuyển đổi xanh được đề xuất xây dựng theo hướng không gian mở, tận dụng các thế mạnh dựa vào tự nhiên và cảnh quan sẵn có, bổ sung các không gian học tập, vui chơi và giải trí chung ngoài trời, trong đó các hạ tầng chuyển đổi năng lượng xanh như hệ thống điện mặt trời áp mái kết hợp pin trữ phục vụ chiếu sáng công cộng, hệ thống thu gom và quản lý nước thông minh, trạm sạc xe điện và các hạ tầng hỗ trợ cho việc chuyển đổi hoàn toàn sang năng lượng xanh. Bên cạnh đó, một con đường sáng tạo cũng sẽ được hoàn thiện tại công viên đổi mới sáng tạo để giới thiệu các giải pháp khoa học công nghệ mới, hiện đại và có tính ứng dụng cao trong việc chuyển đổi xanh, từ đó truyền thông cộng đồng và thúc đẩy những ý tưởng cùng các giải pháp mới sẽ được phát triển từ những mảnh ghép xanh của Đại học Cần Thơ.

Việc phát triển định hướng quy hoạch không gian Viện Mekong không những nhằm chuyển đổi xanh hướng đến sự phát triển bền vững, mà còn cho thấy cách tiếp cận của Viện trong sự hoà hợp và đồng bộ với các định hướng chung trong tương lai của Đại học Cần Thơ. Với sự hỗ trợ và tạo điều kiện của Nhà trường, Viện Mekong tin tưởng các không gian sẽ phát huy được những lợi thế và tiềm năng của Viện, là cơ sở cho những đóng góp cụ thể trong các lĩnh vực quan trọng như hội nhập quốc tế trong tình hình mới, bảo đảm an ninh năng lượng của quốc gia, góp phần tạo ra những đột phá trong phát triển giáo dục và đào tạo, kỳ vọng trở thành một bước đi tiên phong tại khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long và một mô hình điển hình tại Tiểu vùng Sông Mekong mở rộng.